'How the self as a whole relates to the cosmos as a whole': hoe Piet Verhagen wijst op de grote lijnen als het gaat om psychiatrie.

Psychiater, psychotherapeut en theoloog Piet Verhagen is een evenwichtskunstenaar. Al decennia overbrugt hij op allerlei manieren de afstand tussen psychiatrie en religie. Dat wil zeggen tussen – enerzijds - het wetenschappelijk vakdomein van de psychiatrie en psychotherapie en - anderzijds - de wetenschappelijke reflectie op levensbeschouwing en met name de persoonlijke beleving daarvan. Hij benut daarbij al het wetenschappelijk materiaal dat hij maar tegenkomt: theologen en filosofen van weleer, de overvloed aan empirisch onderzoek, nationale en internationale discussiefora van vakgenoten, visiedocumenten, en filosofen van vandaag de dag. Piet houdt goed contact met de tijdgeest. Zodra Piet leest en denkt slaat hij ook aan het schrijven. Zo is een heel vlechtwerk ontstaan van lijnen die hij trekt tussen de twee domeinen. Voor het ‘religiedomein’ gebruikt hij ook termen als spiritualiteit en zingeving. In zijn recentere werk ijvert hij ook voor het eigene van religie voor ieder mens: het daadwerkelijk spirituele, hoe dat voor iemand telt en hoe dat blijkt in het dagelijks leven. Lived religion. Deze lived religion schakelt hij aan het onderkennen van diversiteit en daarmee aan het uitstellen van het oordeel van – bijvoorbeeld – hulpverleners. Dit lijkt makkelijker gezegd dan gedaan. In het huidige tijdsgewricht is tolerantie naar andersdenkenden immers geen vanzelfsprekendheid. Ik vind het knap dat Piet in zijn enorme vlechtwerk arriveert bij een dergelijke kernachtig aanbeveling voor ggz-werknemers: pas op met je oordeel over levensbeschouwing. In deze bijdrage sta ik eerst stil bij een van mooiste definities die ik ken over spiritualiteit en die we aan Piet te danken hebben. Daarna bespreek ik enkele punten die mij opvielen bij nadere lezing van zijn artikel.