Deze scriptie is een weergave van een inventariserend onderzoek naar de handelingsmogelijkheden van de geestelijk begeleider in het contact met afatici. Afasie betekent letterlijk niet (a) spreken (phasis). Het is een stoornis in het uiten of begrijpen van gesproken en geschreven taal als gevolg van een beschadiging van het centraal zenuwstelsel. De afasie betekent een confrontatie met de kwetsbaarheid van het bestaan, waardoor zingevingsvragen opkomen. Door de aantasting van het taalvermogen is men vaak niet in staat om hierover te spreken. Daar komt bij dat de afaticus doorgaans in een isolement raakt en depressiviteit ervaart als gevolg van de moeizame communicatie met de omgeving.
Ook het begeleidingscontact wordt bemoeilijkt door het wegvallen van de woordtaal. De aantasting van het taalvermogen betekent voor de geestelijk begeleider een grote uitdaging. Hoe kan geestelijk begeleidingscontact plaatsvinden als de woordtaal wegvalt?
Het onderzoek bestaat uit literatuuronderzoek en een empirisch deel. In de literatuur is gezocht naar ruimte voor communicatie zonder woordtaal. Ook is gekeken of zingeving noodzakelijk van taal afhankelijk is. Het empirisch deel bestaat uit een inventarisatie van hoe geestelijk begeleiders in de praktijk vorm geven aan het contact met afatici. Negen geestelijk begeleiders, twee kunstzinnig therapeuten en één muziektherapeut, hebben verteld over hun ervaringen.
Het onderzoek toont aan dat het wegvallen van de woordtaal niet noodzakelijkerwijze het einde van de communicatie betekent. Aan de hand van de aspecten ‘communicatie’ - waarvoor informatieoverdracht kenmerkend is - en ’contact’ - het relationele niveau en de rol van de beleving- is een indeling gemaakt van de mogelijkheden. Daarnaast blijkt dat zingeving eveneens niet noodzakelijk afhankelijk is van woordtaal. Handelen, ervaringen en gemeenschap vormen belangrijke bronnen van zin. Het accent verschuift aldus van zin ‘geving’ door middel van het gesprek, naar zin ‘ervaring’ waarbij meer accent ligt op de contactdimensie.
Op het snijvlak van communicatie en contact, zingeving en zinervaring, dienen zich mogelijkheden tot geestelijke begeleiding aan. Hiermee komt de ‘sprekende’ werking van symbolische- en bestaansbevestigende communicatie naar voren. Maar ook de mogelijkheid tot de inzet van rituelen. Zodoende vormt dit onderzoek een aanzet tot verdere inlijving van werk- en communicatie vormen die onafhankelijk van de woordtaal kunnen worden ingezet binnen het geestelijk begeleidingscontact aan afatici.
| Date of Award | 1 Jan 2013 |
|---|
| Original language | American English |
|---|
| Supervisor | J. H. M. Mooren (Supervisor) & Marja Ernst (Supervisor) |
|---|