Abstract
Wijkverpleegkundigen krijgen ten gevolge van maatschappelijke, demografische, sociale, technologische en financiële ontwikkelingen in toenemende mate te maken met ethische dilemma’s in de zorgverlening. In dit onderzoek in het kader van de master Zorgethiek en Beleid aan de Universiteit voor Humanistiek is middels een fenomenologische studie onderzocht waar de geleefde ervaring van wijkverpleegkundigen bij Buurtzorg Bennekom in de omgang met ethische dilemma’s uit bestaat. Daarnaast is literatuuronderzoek uitgevoerd naar een zorgethisch perspectief op normatieve professionalisering. Het concept normatieve professionalisering is ontwikkeld vanuit sociologisch perspectief om aandacht te vragen voor een bewuste en reflexieve aandacht voor normativiteit in het werk. Middels dit fenomenologische -en theoretische onderzoek is een antwoord geformuleerd op de onderzoeksvraag: Hoe ervaren wijkverpleegkundigen werkzaam bij Buurtzorg Bennekom het omgaan met ethische dilemma’s en wat betekent dit voor een zorgethische duiding van normatieve professionalisering onder wijkverpleegkundigen?Vijf wijkverpleegkundigen werkzaam bij Buurtzorg Bennekom zijn door middel van semigestructureerde interviews door de onderzoeker bevraagd op hun geleefde ervaring in de omgang met ethische dilemma’s. Uit de fenomenologische bevindingen blijkt deze geleefde ervaring uit diverse componenten te bestaan. Zo geven respondenten aan het gevoel te hebben een ‘trekpop te zijn’; iemand waar door diverse relaties en betrokken aan alle kanten aan wordt getrokken. De wijkverpleegkundigen kunnen zich ten gevolge van al deze ideeën over wat het goede zou zijn om te doen machteloos en twijfelachtig te voelen. De geleefde ervaring bestaat tevens uit een gevoel van verantwoordelijkheid jegens de betrokken relaties tijdens het zorgproces. Respondenten voelen zich verantwoordelijk voor (paramedische) disciplines, collega’s, God, mantelzorgers, de cliënt, richtlijnen, protocollen of beroepscodes én zichzelf. Een enkeling geeft aan ethische dilemma’s te ervaren als een interessante uitdaging.
In het theoretisch kader zijn inzichten van filosofen zoals Ricœur (1990) en zorgethici zoals Urban-Walker (2007), Van Heijst (2012), Kittay (1999) beschreven en kritisch ten opzichte van elkaar geanalyseerd.
Uit het verbinden van de empirische inzichten met de theorie in de zorgethische relflectie blijkt dat diverse aspecten van een zorgethische visie op normatieve professionalisering te herkennen zijn in de onderzochte praktijk. Een zorgethische duiding van normatieve professionalisering van de geleefde ervaring van wijkverpleegkundigen levert bovenal inzicht op in de niet wegdenkbare aanwezigheid van de systemische context en de grote invloed die deze heeft op de omgang en de aanwezigheid met en van ethische dilemma’s. Tegelijkertijd vragen diverse inzichten nader onderzoek, deze zijn summier verkend in de algemene discussie.
| Date of Award | 15 Jul 2021 |
|---|---|
| Original language | Dutch |
| Supervisor | Merel A. Visse (Supervisor) |