Dit kwalitatief praktijkonderzoek beschrijft het verband tussen de inzet van ervaringsdeskundigheid
in de GGz in Nederland en de daaraan verbonden emancipatoire aspecten.
Vanuit de sociologie is er naar een referentiekader gezocht waartegen deze emancipatoire aspecten
benoemd kunnen worden. Daartoe is een instrument ‘staalkaart emancipatie’ gecreëerd, om zicht te
krijgen op het woord emancipatie.
De komst van ervaringsdeskundigen in de beroepspraktijk van de GGz wordt door meerdere auteurs
gezien als onderdeel van een paradigmaverschuiving. Het betreft de verschuiving van een meer
medisch georiënteerd model naar een model gericht op concepten als herstel, empowerment en
zelfregie. Ervaren discriminatie of uitsluiting van mensen met een psychische kwetsbaarheid vormt
daarbij een inspiratiebron voor emancipatieprocessen. Ervaringsdeskundigheid wordt vanuit een
emancipatoir perspectief nader gethematiseerd: waarbij het antwoord op stigma mogelijk
emancipatie is door middel van de inzet van ervaringsdeskundigheid.
Bestaande theorie, veelal actuele Nederlandse beleidsdocumenten uit de GGz, waarin het verband
tussen de inzet van ervaringsdeskundigheid en emancipatie wordt gelegd, wordt vergeleken met de
uitkomsten uit het empirisch kwalitatief deel van het onderzoek.
De onderzoeksgroep bestond uit elf medewerkers met ervaringsdeskundigheid, werkzaam in de GGz.
De respondenten beschrijven het belang van het functioneren als volwaardig burger in de
maatschappij en het ontwikkelen van ervaringsdeskundigheid. Daarnaast zeggen de respondenten
een voorbeeld van emancipatie te zijn en een voorbeeldfunctie voor andere cliënten te vervullen. In
hun werk bieden de respondenten ruimte aan de cliënt, om herstel vanuit de cliënt zelf, op hun eigen
wijze en eigen tempo, vorm te geven. Meerdere respondenten beschrijven een tamelijk unieke vorm
van emancipatoire mondigheid, namelijk door te fungeren als ‘luis in de pels’ waarmee zij innovatie
in hun teams katalyseren.
Emancipatoire aspecten zijn van alle tijden, maar ook impliciete aspecten en heel persoonlijke
vormen van emancipatie lichten op binnen dit onderzoek. Door de inbreng van de waarde van de
eigen ervaring en het cliëntperspectief leveren ervaringsdeskundigen een bijdrage aan de kwaliteit
van zorg. Daarbij dient binnen de heersende GGz-cultuur ruimte te worden gemaakt voor waardering
van ervaringskennis, als complementaire bron van kennis.
| Date of Award | 1 Jan 2016 |
|---|
| Original language | American English |
|---|
| Supervisor | A. W. Braam (Supervisor) & S. Oomens (Supervisor) |
|---|