Grensgevallen

: Diversiteit, inclusiviteit en gelijkwaardigheid in musea: de vrijdenkers casus

Abstract

Musea bekleden een invloedrijke positie in de maatschappij, door zowel het bewaren en vertellen van de gedeelde geschiedenis, en ook in de verspreiding van normen en waarden spelen musea een toonaangevende rol (Sandell, 2002, p.22). In veel musea is echter enkel het dominante perspectief op de geschiedenis tentoongesteld. Veel mensen in de huidige diverse samenleving vinden hierdoor geen herkenning in het museum. Door deze eenzijdige representatie verliezen musea hun relevantie voor de samenleving. Diversiteit, inclusiviteit en gelijkwaardigheid moeten hierom in het museum vorm krijgen, zodat aan de oproep voldaan kan worden. In deze thesis is gepoogd inzicht te krijgen in hoe diversiteit, inclusiviteit en gelijkwaardigheid op een duurzame manier kunnen worden vormgegeven in musea. Hiervoor is de tentoonstelling Vrijdenkers van Spinoza tot nu in het Amsterdam Museum als casus gebruikt. Allereerst is de typologie van Sandell (1998) onderzocht, hierin worden drie mogelijke posities aangereikt die het museum kan innemen in een diverse samenleving. Ten tweede is de participatie-theorie van Simon (2010) geanalyseerd. Deze praktische theorie beschrijft de belangrijke rol van interactie tussen bezoekers. Deze theorieën zijn vergeleken met de praktische toepassing in de casus, hieruit werden twee grenzen van inclusiviteit gesignaleerd die zich voordoen in de vertaalslag van de ambitie tot diversiteit, inclusie en meerstemmigheid naar de praktijk: (1) de grens van meerstemmigheid; wanneer het toevoegen van meer perspectieven niet langer bijdraagt aan de inclusiviteit omdat stemmen elkaar dreigen uit te sluiten. En (2) de grens van veiligheid; wanneer veiligheid niet langer bijdraagt aan inclusiviteit, omdat het de mogelijkheid tot discussie en dialoog blokkeert. Om deze grenzen te overbruggen wordt respectievelijk agonisme van Mouffe (2013) voorgesteld en een herontwikkeling van vrijheid als safe space, safe haven, brave space of interspace.

Date of Award	8 Jul 2022
Original language	Dutch
Supervisor	Marieke van den Doel (Supervisor) & Wouter Sanderse (Supervisor)