Hoewel liberale democratieën zich verbinden aan mensenrechten kan de bescherming van de rechten van ‘anderen’ , zoals immigranten, vluchtelingen en asielzoekers, in tegenspraak zijn met het recht op democratische soevereiniteit van volkeren. Sinds de massale instroom van asielzoekers in de jaren ’90 en terroristische aanslagen in westerse democratieën, is dit spanningsveld binnen de Europese Unie steeds meer onder druk komen staan. De roep om strenge grenscontroles en immigratieprocedures ter bescherming van de binnenlandse veiligheid kan conflicteren met internationale mensenrechten. Volgens Seyla Benhabib, hoogleraar in de politieke wetenschappen en filosofie aan Yale University, kan dit spanningsveld niet opgelost maar wel bemiddeld worden via democratische iteraties. Dit zijn processen van publieke argumentatie, deliberatie en uitwisseling. In deze democratische processen kan het onderscheid tussen burgers en niet-burgers waarop bestaande wetgeving en beleid gebaseerd zijn onderhandelbaar gemaakt worden, en kan de democratische meerderheid besluiten om de wetgeving aan te passen aan de universele rechten van anderen. Benhabib is hoopvol over ontwikkelingen in de Europese Unie en de ontwikkeling van een mensenrechtenregime omdat die volgens haar de mogelijkheden voor immigranten, vluchtelingen en asielzoekers vergroten om zelf deel te nemen aan democratische iteraties.
In deze scriptie betoog ik dat Benhabib een te rooskleurig beeld schetst van deze ontwikkelingen. Ze gaat nauwelijks in op de situatie van vluchtelingen en asielzoekers aan de grenzen van Europa. Aan de hand van een empirische schets van de criminalisering van asielmigratie en aan de hand van een systeemanalyse van dit proces betoog ik dat Benhabib niet alleen de mogelijkheden voor actorschap van vluchtelingen en asielzoekers in de Nederlands/Europese asielpolitiek overschat, maar ook het actorperspectief te eenzijdig centraal stelt. Veel ontwikkelingen in het asielsysteem lijken niet alleen het gevolg van intentioneel handelen van burgers, professionals en asielzoekers in horizontale democratische bemiddelingsprocessen. Ze zijn onderdeel van grotere processen en machtsverhoudingen op systeemniveau en doorkruisen de mogelijkheden voor democratische deliberaties. Om het democratische actorperspectief dat Benhabib beoogt concrete handvatten te geven voor de praktijk van de Nederlands/Europese asielpolitiek, zou haar concept van democratische iteraties beter gepositioneerd moeten worden in deze systemische context van het asielregime.
| Date of Award | 1 Jan 2008 |
|---|
| Original language | American English |
|---|
| Supervisor | Caroline Suransky (Supervisor) & H. P. Kunneman (Supervisor) |
|---|