Humanistisch geestelijke verzorging voor jeugddelinquenten

: Een mixed methods onderzoek naar behoeften en mogelijkheden in Rijks Justitiële Jeugdinrichtingen in Nederland

Abstract

De dynamiek tussen religie, secularisatie en zingeving bieden een complex en intrigerend vraagstuk binnen onze samenleving. De verschuivingen in religieuze identiteit en de afname van traditionele religieuze bindingen hebben geleid tot een groeiende vraag naar alternatieve vormen van zingeving en existentiële begeleiding (Jacobs, 2020; Van Herpen & Kruizinga, 2022). In dit kader komt humanistisch geestelijke verzorging naar voren als een potentieel waardevolle benadering. Echter, ondanks de groeiende vraag naar begeleiding bij zingeving en existentiële begeleiding, ontbreekt humanistisch geestelijke verzorging in de justitiecontext voor jeugddelinquenten. In justitiële inrichtingen voor volwassenen heeft humanistisch geestelijke verzorging sinds 1968 een gevestigde plaats (Van Alphen & Kuijlman, 2008), maar er zijn geen humanistisch geestelijk verzorgers werkzaam in justitiële jeugdinrichtingen (Spruit et al., 2003; Oliemeulen, 2010; Ajouaou, 2013).
Daarom richt deze thesis zich specifiek op jeugddelinquenten in Rijks Justitiële Jeugdinrichtingen in Nederland. Het gebrek aan representatie van humanistisch geestelijke verzorging in deze context roept vragen op over de adequaatheid van de huidige behoeftepeiling onder jeugddelinquenten aan geestelijke verzorging. Ter beantwoording van deze vragen is middels kwantitatief onderzoek inzicht verkregen in zingevingsaspecten voor jeugddelinquenten en de behoefte aan geestelijke verzorging. Vervolgens is middels kwalitatief onderzoek op verklarende wijze onderzocht hoe de uitkomsten van de vragenlijst beter begrepen kunnen worden. Uit de kwantitatieve resultaten blijkt dat jeugddelinquenten een hoge mate van behoefte hebben aan persoonlijke gesprekken met geestelijk verzorgers, terwijl de behoefte aan groepsbijeenkomsten lager is. Daarnaast rapporteren respondenten zonder levensbeschouwelijke oriëntatie de laagste behoefte aan geestelijke verzorging. Kwalitatieve bevindingen geven aan dat alle respondenten geestelijke verzorging associëren met geloof of religie. Dit suggereert dat jeugdigen zonder levensbeschouwelijke oriëntatie geen behoefte hebben aan geestelijke verzorging vanwege de religieuze associatie, terwijl uit de ervaringen van de jeugdigen blijkt dat deze behoefte genuanceerder ligt.
Door de relatie tussen zingeving en jeugddelinquentie te onderzoeken, kan inzicht worden verkregen in de behoefte van jeugddelinquenten aan begeleiding bij zingeving, wat op zijn beurt kan bijdragen aan hun welzijn en rehabilitatie in de maatschappij (Ajouaou, 2013; Van der Laan et al., 2016). In deze context biedt deze thesis een kritische analyse van de huidige praktijk en de potentieel veranderende behoeften van jeugddelinquenten aan geestelijke verzorging.

Date of Award	12 Jul 2024
Original language	Dutch
Supervisor	Femmianne H. Bredewold (Supervisor) & Wander van der Vaart (Supervisor)