Wie kent ze niet: de tv-beelden van topsporters die zich tot het uiterste inspannen om een topprestatie te leveren. Topsporters zijn erop gebrand het maximaal haalbare te bereiken in hun sport en velen hebben de droom te pieken tijdens de Olympische Spelen, het ultieme sportevenement in de wereld. Topsport is stevig verankerd in de Nederlandse samenleving en de meeste mensen kunnen zich waarschijnlijk voorstellen dat topsport zingevend is. Een antwoord op de vraag waarom een persoon het bedrijven van topsport zinvol vindt, is daarmee nog niet gegeven. Aan topsport kan op vele manieren zin worden ontleend en het is een domein dat specifieke zingevingsprocessen met zich meebrengt. Als humanisticus en ex-topsporter acht ik het van belang om kennis omtrent deze processen te ontwikkelen en daartoe wil ik een bijdrage leveren middels mijn doctoraalscriptie.
De volgende vraag vormt het uitgangspunt in de scriptie: Welke zin ontleent een topsporter aan de beoefening van topsport? Ik onderzoek de relatie tussen topsport en zingeving op basis van wetenschappelijke literatuur. Naast wetenschappelijke literatuur maak ik gebruik van uitspraken van sporters om betekenisgeving in topsport te bestuderen. Deze uitspraken zijn voornamelijk afkomstig uit krantenartikelen en egodocumenten.
De studie bestaat uit twee delen. Deel I bestaat uit een theoretisch kader, welke de basis vormt voor de verkenning van topsport als bron van zin. In het eerste hoofdstuk komt de betekenis van de Olympus en de relatie met zingeving aan de orde. Wat het fenomeen sport is en wat ik onder topsport versta, komt aan bod in hoofdstuk twee. In het derde hoofdstuk ga ik in op wat in dit onderzoek onder zingeving verstaan kan worden. Ten eerste maak ik gebruik van de theorie van zingeving van de psycholoog Roy Baumeister. Ten tweede ligt de morele ontologie van de filosoof Charles Taylor ten grondslag aan de verkenning van zingeving in topsport. Nadat ik beide perspectieven gepresenteerd heb, zet ik uiteen welke structuur ik volg in deel II van de scriptie.
In deel II staat de verkenning van topsport als bron van zin centraal. Ik maak gebruik van een metafoor om betekenisgeving in topsport te verkennen: de godenberg. De metafoor verwijst naar de Olympus; topsport is te zien als het beklimmen en het afdalen van een berg. Aan de hand van de metafoor van de godenberg beschouw ik zingeving in topsport in vier stappen. De betekenisgeving in het proces van oriëntatie komt aan de orde in hoofdstuk vier, welke ‘Dromen van de godenberg’ als titel heeft. De ontwikkeling van de topsportdroom komt aan de orde, evenals de functie van verbeelding, het belang van motivatie en de betekenis van geloven in topsport. Hoofdstuk vijf, ‘De beklimming van de godenberg’, is gewijd aan het handelingsproces dat de sporter in zijn carrière doorloopt. Ik onderzoek wat het betekent te leven in het kader van topsport. In het zesde hoofdstuk, ‘Vertoeven tussen de goden’ getiteld, staat zingeving met betrekking tot doeltreffendheid in de loopbaan centraal. Aan de orde komt de betekenis van het behalen van de absolute top en de godenstatus die dit met zich mee kan brengen. Daarnaast komt de ervaring op de eigen top te verkeren aan bod, in andere woorden, de optimale prestatie. In hoofdstuk zeven ga ik in op de betekenisgeving die gepaard gaat met het proces van heroriëntatie: ‘Het afdalen van de godenberg’. Onder andere bestudeer ik het afscheid van de topsportcarrière in het kader van zingeving. Nadat ik deze vier aspecten heb bestudeerd, presenteer ik in hoofdstuk acht een visie op geestelijke begeleiding in het domein van topsport.
| Date of Award | 1 Jan 2008 |
|---|
| Original language | American English |
|---|
| Supervisor | J. H. M. Mooren (Supervisor), L. J. M. C. Dohmen (Supervisor) & H. A. Alma (Supervisor) |
|---|