In de schaduw van de roze wolk
: Een narratieve analyse van postpartum depressie

  • Roos Piet

Student thesis: Master's Thesis: Care Ethics

Abstract

De PPD is veelvoorkomend, zo’n 12 - 20% van de moeders wereldwijd wordt hierdoor getroffen (Shorey, Chee, Ng, Chan, Tam & Chong, 2018). Er is de laatste jaren toenemend onderzoek gedaan naar de PPD. Een brede zoektocht hiernaar leverde echter geen resultaat op met betrekking tot wetenschappelijk onderzoek naar de geleefde ervaring van afhankelijkheid en kwetsbaarheid van deze moeders.
Dit zorgethische onderzoek beoogd middels zowel theoretisch als empirisch onderzoek dieper inzicht te krijgen in de genoemde geleefde ervaring, en de betekenis voor goede zorg aan moeders met een PPD. In het theoretisch kader is verkend welke inzichten zorgethische literatuur geeft. In het empirisch onderzoek is gebruik gemaakt van een narratieve onderzoeksbenadering en -methode.
Uit de bestudeerde zorgethische literatuur blijkt een kwetsbaar en afhankelijk mensbeeld, waarbij moeders toegenomen kwetsbaar zijn, doordat zij zorgen. Deze zorgtaken kunnen zowel fysiek als mentaal veeleisend zijn. Ook afhankelijkheid is zichtbaarder in het moederschap. In de peripartum periode, waar de fysieke afhankelijkheid is toegenomen, maar ook later door afgeleide afhankelijkheid. Uit de literatuurstudie met betrekking tot dit discours blijkt dat moeders worden geacht onafhankelijk te zijn en in staat te zijn de juiste, verantwoorde keuzes te maken voor zichzelf en voor hun kind(eren). Er wordt verwacht dat zij zelfdiscipline en impulscontrole hebben, goed voor hun lichaam zorgen, een rijk sociaal leven onderhouden en dat ze terugkeren naar hun producerende en consumerende rol. Tegelijkertijd lijken deze verwachtingen en rollen een aandeel te hebben in de (visie op) de PPD. Enerzijds mág je als moeder niet depressief zijn, anderzijds móét je gelukkig zijn. Moeders met een PPD lijken het moeilijk te vinden hulp te vragen, uit angst en schaamte voor hun eigen gedachten, maar ook door de visie op kwetsbaarheid en afhankelijkheid in het neoliberale discours: daar is geen ruimte voor. Echter, in de zorgethische visie is moederschap niet afhankelijk van een enkel individu, maar is het een gedeelde, uitvoerende, taak. Hierbij kan gesteld worden dat zorgen in het algemeen, maar ook moederschap specifiek, relationeel, situationeel en contextueel is. Uit de literatuurstudie blijkt, dat in het licht van kwetsbaarheid en afhankelijkheid, en in combinatie met de (ervaren) druk op moederschap, de PPD gezien kan worden als meer dan een psychiatrische aandoening of zwakte, maar als voortkomend uit de fundamentele kwetsbaarheid van de mens.
Dit onderzoek sluit af met aanbevelingen voor goede zorg en vervolgonderzoek.
Date of Award28 Jan 2021
Original languageDutch
SupervisorA. A. M. (Inge) van Nistelrooij (Supervisor)

Cite this

'