Kracht van de Via Dolorosa
: Intergenerationeel onderzoek naar resilient vulnerability bij drie generaties Holocaustoverlevenden

  • Janique Van Schaijk

Student thesis: Master's Thesis: Humanistic Studies

Abstract

Samenvatting
In het wetenschappelijk discours, en specifiek binnen Holocaust Studies op internationaal niveau, heeft de nadruk in onderzoek naar trauma lang gelegen op vulnerability. Vulnerability wordt in literatuur van menswetenschappen in brede zin, vaak geplaatst in relatie tot resilience en vice versa. Waar naar vulnerability verwezen wordt als menselijke zwakte en onvermogen, wordt naar resilience verwezen als gewenste eigenschap. Zo worden resilience en vulnerability vaak tegenover elkaar gesteld, terwijl de samenhang hiertussen even complex is als de levens waarbinnen beiden tot stand komen. Hoewel onderzoek steeds meer aandacht heeft voor resilience, blijft de existentiële benadering van resilience als proces van betekenisgeving onderbelicht. Ook worden culturele contexten die bepalend zijn voor de normatieve kaders waar trauma, resilience en vulnerability in geduid worden, vaak buiten
beschouwing gelaten terwijl dit grote invloed heeft op processen van betekenisgeving.

Dit onderzoek vertrekt vanuit een existentieel, intergenerationeel perspectief en kijkt naar de interactie tussen ervaringen van resilience en vulnerability. De onderzoeksvraag: hoe wordt resilient vulnerability als proces van existentiële betekenis zichtbaar in de narratieven van Joods-Nederlandse Holocaustoverlevenden, hun kinderen en kleinkinderen? staat centraal. Narratieven van Joods-Nederlandse overlevenden van de Holocaust, hun kinderen en kleinkinderen dienen als data, die volgens narratieve en fenomenologische methoden geanalyseerd is. De analyse van de interactie tussen resilience en vulnerability heeft de processen van betekenisgeving blootgelegd. Betekenissen van de respondenten bemiddelen ervaringen van resilience en vulnerability tot een geheel. Ofwel tot resilient vulnerability, een door Kidron (et al., 2019) reeds geïntroduceerd concept dat existentiële en culturele dimensies betrekt in het verbinden van ervaringen van resilience en vulnerability.

Opvallend inzicht uit dit masteronderzoek is dat voor overlevenden en hun kinderen, de betekenissen vanuit het oorlogsverleden, meer ervaringen van vulnerability tot stand brengen dan bij hun kleinkinderen. Kleinkinderen halen ook ervaringen van resilience uit het oorlogsverleden. Zij zien hun grootouder als voorbeeldfiguur, een gids die leidend is in tijden van tegenspoed. Hoe verder een generatie af komt te staan van de Holocaust als gebeurtenis in de tijd, hoe meer transformatie de ervaringen van resilience en vulnerability ondergaan. De minderheidspositie van Joden in Nederland is van grote invloed op hoe respondenten zich thuis weten in de wereld. Vervolgonderzoek naar de oriëntatie in tijd en ruimte in relatie tot resilient vulnerability, wordt aanbevolen om uitspraak te doen over de invloed van intergenerationele overdracht op individuele en collectieve processen van betekenisgeving.
Date of Award19 Oct 2021
Original languageDutch
SupervisorRenske Kruizinga (Supervisor) & Nicole L. Immler (Supervisor)

Cite this

'