Deze scriptie is het verslag van een exploratief, kwalitatief onderzoek naar de
knelpunten en mogelijkheden bij het samengaan van mantelzorg en professionele zorg
binnen psychogeriatrische zorginstellingen. Mantelzorgers van mensen met dementie
kennen hun eigen specifieke problematiek. Door de ziekte zijn rollen en relaties aan
verandering onderhevig. Waarden, normen en autonomie van de mantelzorger kunnen
onder druk komen te staan. Ook kunnen gevoelens van verlies, schaamte en schuld aan
de orde zijn. Wanneer door opname in een instelling de zorg moet worden overgedragen
aan professionals betekent dit niet dat de mantelzorg automatisch stopt. Veel
handelingen worden weliswaar overgedragen maar de ‘zorg’ blijft. Wat hierbij ook van
invloed is, is de individuele situatie en geschiedenis van elke mantelzorger.
In dit onderzoek blijkt dat er in de praktijk nauwelijks sprake is van een expliciete
samenwerking of duidelijk overleg over de zorg tussen mantelzorgers en professionals
binnen psychogeriatrische verpleeginstellingen. Respondenten geven aan veel op
bezoek te komen om zodoende op de hoogte te blijven van de situatie van de verzorgde.
Ook ervaren ze dat het door hun betrokkenheid makkelijker is om kritiek te uiten en
houden ze op die manier de kwaliteit van de geboden zorg in de gaten. Want hoewel ze
over het algemeen tevreden zijn over de zorg, zijn er ook punten waar ze kritiek op
hebben. Een aantal van die punten hebben te maken met de fundamentele verschillen
tussen mantelzorg en professionele zorg. Zorg is te verdelen in drie lagen: zelfzorg,
mantelzorg en professionele zorg. Deze zorgdriehoek bevat drie vormen van zorg die
verschillend zijn en juist daar ligt vaak de basis van problemen. Verschil in beleving,
perspectief, zorglogica's, verantwoordelijkheden en typen kennis kunnen zorgen voor
fricties tussen mantelzorgers en professionals. Ook eisen rondom verantwoordelijkheid
en onduidelijk beleid over mantelzorg binnen zorginstellingen zorgen er nog wel eens
voor dat het samengaan van de twee vormen van zorg niet altijd soepel loopt.
In deze scriptie heb ik de problematiek rondom het samengaan van mantelzorg en
professionele zorg ook verbonden aan verschillende theorieën over zorg. Ook deze
theorieën laten zien dat er fundamentele verschillen zijn tussen mantelzorg en
professionele zorg. Wat echter ook duidelijk is, is dat er in die verschillen juist ook
kansen liggen. Zowel mantelzorgers als professionals zijn gericht op zo goed mogelijke
zorg voor de verzorgde. Daarbij hebben beide partijen elkaar nodig. In het samengaan
van mantelzorg en professionele zorg zijn de volgende punten van groot belang:
samenwerking, overleg, duidelijke afspraken, heldere communicatie, wederzijds respect
en vertrouwen en een gedeeld perspectief. Mantelzorg en professionale zorg zijn
aanvullend op elkaar, in de zorg zouden zij moeten fungeren als partners. Alhoewel er al
veel goed gaat, zouden overleg, werken aan een gedeeld perspectief op goede zorg en
het expliciteren van de samenwerking het partnerschap in de zorg kunnen verbeteren.
| Date of Award | 1 Jan 2008 |
|---|
| Original language | American English |
|---|
| Supervisor | D. J. van Houten (Supervisor) & M. A. Braakman (Supervisor) |
|---|