Mijn huid, mijn zorg?

: Een zorgethisch, fenomenologisch onderzoek naar de geleefde ervaring van patiënten met een donkere huidskleur.

Abstract

De donkere huid is ondervertegenwoordigd binnen de huidige Nederlandse dermatologie. Hieraan
ten grondslag ligt de witte, Westerse oriëntatie van de medische boeken en de wetenschappelijke
onderzoeken (Van Loenen et al., 2022, pp. 30-31). Onderzoeken binnen de dermatologie naar de
geleefde ervaringen van patiënten met een donkere huidskleur zijn tot op heden niet uitgevoerd,
ondank de veranderende demografie. Wat er ten grondslag ligt aan de discrepantie tussen de
bevolkingssamenstelling en de huidige dermatologische literatuur, is tot op heden onbekend (ReilleyLuther et al., 2020, p. 2). Om in deze lacune te voorzien, is een zorgethisch, fenomenologisch
onderzoek uitgevoerd. De IPA-methodiek is toegepast voor het inwinnen van de geleefde ervaringen
van participanten met een donkere huidskleur binnen de dermatologie in de postkoloniale
Nederlandse samenleving. Tevens is er een literatuurstudie uitgevoerd naar de zorgethische critical
insights kwetsbaarheid, macht en kolonialiteit.
Geïdentificeerd is dat de structuren uit het kolonialisme hedendaags doorvloeien, zoals de zienswijze
op superioriteit en inferioriteit op basis van ras. De kwetsbaarheid van gemarginaliseerde groepen
kan begrepen worden middels een intersectionele benadering, waarbij oog is voor de kruisende
assen van ongelijkheid. Van belang is een dekoloniale benadering met oog op het bereiken van een
systeemverandering, waarbij speels wereldreizen als instrument kan dienen.
In totaal hebben vier participanten hun geleefde ervaringen gedeeld. Zeven thema’s konden hieruit
worden geïdentificeerd, waaronder de huisarts als poortwachter, kwetsbaarheid, positionaliteit,
macht, verantwoordelijkheid, representatie en (on)toereikende zorg. De vier fasen van zorg van
Tronto zijn doorlopen in de geleefde ervaringen van de participanten. De vijfde fase blijft echter uit.
Een dekoloniale benadering, gevonden in het speels wereldreizen, is noodzakelijk om de kolonialiteit
van macht binnen de dermatologie te kunnen ondervragen en veranderen, zodat ook de vijfde fase
van Tronto gericht op sociale gelijkheid en rechtvaardigheid kan worden bereikt.
Geconcludeerd kan worden dat er in de postkoloniale, Nederlandse dermatologie sprake is van
structuren die de kolonialiteit van macht herbevestigen. Dit heeft invloed op de wijze waarop de
participanten de dermatologische zorg ervaren, waarbij een gevoel van anders-zijn en kwetsbaarheid
overheerst. Speels wereld reizen kan als instrument dienen om goede dermatologische zorg voor
patiënten met een donkere huidskleur te bewerkstelligen en systeemverandering te bereiken

Date of Award	8 Jul 2024
Original language	Dutch
Supervisor	Louis van den Hengel (Supervisor) & Merel A. Visse (Supervisor)