Onderwijs en subjectiviteit. Aandacht voor subjectiviteit in het onderwijsadvies van de Onderwijsraad: een documentanalyse

  • S. Zuijderduijn

Student thesis: Master's Thesis: Humanistic Studies

Abstract

Dit onderzoek behelst een documentanalyse van het advies van de Onderwijsraad. Hierbij worden specifiek de visies op vorming, de beleidsadviezen voor vorming en de adviezen ten aanzien van de implementatie van dit beleid onderzocht op aandacht voor subjectificatie. Het concept 'subjectificatie' is ontwikkeld door de Nederlandse onderwijspedagoog Gert Biesta en verwijst naar het doeldomein binnen onderwijs dat gericht is op het worden van een subject in vrijheid, onafhankelijk van bestaande ordes. Om aandacht te kunnen geven aan subjectificatie moet aan een aantal randvoorwaarden worden voldaan. Deze randvoorwaarden zijn in dit onderzoek geformuleerd als pluraliteit, vertrouwen en verantwoordelijkheid. Het eerste doel van dit onderzoek is inzicht te geven in hoeverre de randvoorwaarden voor subjectificatie aanwezig zijn in het onderwijsadvies van de Onderwijsraad. Uit de resultaten blijkt dat de vormingsactiviteiten die door de Onderwijsraad worden beschreven, voornamelijk gericht zijn op de sociale en professionele vorming van de leerlingen. Dit wordt in dit onderzoek geduid met de begrippen 'socialisatie' en ‘kwalificatie’. De conclusie is daarom dat subjectiviteit nauwelijks aandacht krijgt in het onderwijsadvies van de Onderwijsraad. Het tweede doel van dit onderzoek is het leveren van een bijdrage aan de conceptualisatie van 'subjectificatie'. Dit is bereikt door vanuit de theorie van Biesta te komen tot een aantal kenmerken van subjectiviteit, te weten: verschijnen, uniciteit, emancipatie en verantwoordelijkheid. Vanuit deze kenmerken zijn de randvoorwaarden voor subjectificatie geformuleerd. Deze conceptualisering draagt bij aan de wetenschappelijke discussie over (persoonlijke) vorming in onderwijs.
Date of Award1 Jan 2016
Original languageAmerican English
SupervisorI. de Groot (Supervisor) & H. A. Alma (Supervisor)

Cite this

'