Abstract
In deze thesis wordt onderzocht hoe een zorgethisch begrip van catharsis, een concept uit de Griekse filosofie van Plato en Aristoteles, in onze tijd bij kan dragen aan goede zorg. In een tijd van groot verloop van personeel en toenemende druk op de zorg, komt ook ‘het goede’ in de zorgpraktijken onder druk te staan. De menselijke dimensie kan daardoor uit zicht raken, wat ook wel de dehumanisering van de zorg wordt genoemd.In dit onderzoek laat ik zien dat niet alleen het grote verloop en de werkdruk hier debet aan zijn, maar dat er diverse sociologische processen inwerken op de zorgpraktijk die maken dat er een nadruk wordt gelegd op de maakbaarheid van de zorg en er voor de tragische dimensie van het leven nauwelijks ruimte is. Toch is deze dimensie onlosmakelijk verbonden met de levens van mensen en dus ook van de bewoners binnen de intramurale ouderenzorg. Zorgverleners zullen zich tot deze dimensie moeten verhouden, maar worden hier niet voldoende in toegerust. Dit kan ervoor zorgen dat zowel zorgverleners als zorgontvangers kwetsbaar worden.
De reeds bestaande presentatie Zie Mij, in het onderzoek een evocatief narratief genoemd, wordt als voorbeeld gebruikt om op zorgethische wijze te onderzoeken of en hoe catharsis helpt bij het omgaan met de tragische dimensie.
Eerst worden in dit onderzoek de sociologische processen binnen onze laatmoderne tijd en de effecten op de zorgpraktijk geduid en bekritiseerd met inzichten uit de filosofie en de zorgethische theorie. Vervolgens worden de resultaten van het empirisch onderzoek gepresenteerd. Deze resultaten bestaan uit een fenomenologische analyse (middels de IPA-methode) van de ervaren omgang met de tragische dimensie in de zorgpraktijk door zorgverleners binnen de intramurale ouderenzorg en hun ervaringen met het evocatief narratief Zie Mij.
De theorie en de empirische resultaten worden in de zorgethische discussie met elkaar in dialoog gebracht, teneinde de vraag te beantwoorden of het concept catharsis bij kan dragen bij de humanisering van de zorg in het algemeen. De conclusie is dat deze vraag positief kan worden beantwoord. Door ruimte te creëren voor catharsis, bijvoorbeeld door middel van het evocatief narratief Zie Mij, wordt er bij de deelnemers een ethische reflectie op het eigen handelen in relatie tot het perspectief van de bewoner op gang gebracht, inclusief de tragische dimensie die daardoor niet veronachtzaamd wordt, maar een plaats krijgt binnen de zorgpraktijk.
| Date of Award | 12 Jul 2024 |
|---|---|
| Original language | Dutch |