Ik heb in de scriptie ‘Vanuit een ander perspectief’ onderzoek gedaan naar de mogelijkheden en dilemma’s van het humanistisch vormingsonderwijs binnen het Israëlisch onderwijssysteem. Ik werd tot dit onderwerp geïnspireerd tijdens een evaluatiegesprek op mijn werk, een centrum voor psychosociale begeleiding in Israël. De organisatie zoekt naar activiteiten voor jongeren en het HVO biedt mijn inziens een goede basis voor het ontwikkelen van workshops rond persoonlijke ontwikkeling. Ik heb mijn afstudeeronderzoek aangewend ter ondersteuning van dit project.
De scriptie stond in het teken van vier onderzoeksvragen met allereerst de vraag naar wat er reeds bestaat in Israël aan humanistisch georiënteerde onderwijs. Ik heb ten tweede onderzocht welke thematiek relevant en actueel is binnen de leefwereld van scholieren om vervolgens te onderzoeken hoe deze thematiek toegepast kan worden binnen lesprogramma’s. Tot slot stond de vraag centraal naar welke eisen de Israëlische klascultuur stelt aan een HVO-docent. Ik wil kort ingaan op de tweede onderzoeksvraag, omdat ik dagelijks het collectief narratief onderga zoals dit vorm geeft aan de levensoriëntatie van Israëliërs. Het is mijn ervaring dat wanneer je als buitenstaander iets wilt begrijpen van het land en haar inwoners inzicht in de achtergronden van dit narratief noodzakelijk is. Tegelijkertijd zou ik graag zien dat Israëlische jongeren ertoe worden aangezet hun socialisatieproces langs een humanistische meetlat te leggen.
De analyse laat zien dat op politiek niveau de staat is opgericht om voor het joodse volk als een vervolgde, getraumatiseerde bevolkingsgroep bestaansveiligheid te creëren. Het Europees antisemitisme met de Holocaust als dieptepunt maakte echter dat het land gefundeerd is op een diep wantrouwen, angst dan wel minachting voor de niet-joodse wereld. Het Arabische verzet tegen de Joodse staat versterkte het gevoel opnieuw slachtoffer te zijn van een vijandige buitenwereld waarbij het joodse volk wordt afgeschilderd als de Bijbelse David in haar strijd om zelfbehoud. Deze thematiek rond vervreemding, uitsluiting en isolement spelen ook op levensbeschouwelijk niveau een belangrijke rol. Het Jodendom, ook voor vele seculiere jongeren een belangrijke bron van betekenis, is gebaseerd op de notie van het joodse volk als door God uitverkoren tot een speciale missie. De overleving van joden is een belangrijke doelstelling waarbij de religieuze voorschriften onder meer geloofsaanhangers onderscheiden en assimilatie dienen te voorkomen. De nadruk op het behoud van de joodse etniciteit maakt dat opnieuw het spanningsveld tussen ex- en inclusiviteit, tussen uniformiteit en diversiteit, tussen isolement en integratie binnen de samenleving naar de voorgrond treedt.
Dit spanningsveld dient mijns inziens aan de basis van lesprogramma’s te staan en op micro-, meso- en macroniveau te worden onderzocht. Het is juist van belang binnen een land waar ondanks haar etno-nationale beleidsvoering het multireligieuze en multi-etnische karakter van de samenleving niet genegeerd kan worden. Ook blijkt dat door globaliseringprocessen jongeren bloot staan aan een veranderende wereld waarbij de exclusief-joodse identiteitsconstructie niet langer aansluit bij hun belevingswereld. Tot slot is in een land dat nog altijd gebukt gaat onder de echo’s van de Holocaust en het bestrijden van antisemitisme hoog op de maatschappelijke agenda staat, belangrijk dat inwoners voorbij het slachtofferschap kunnen zien om zich de vraag te stellen in hoe verre humanistische waarden als respect, tolerantie en inclusiviteit plaats en vorm krijgen.
| Date of Award | 1 Jan 2008 |
|---|
| Original language | American English |
|---|
| Supervisor | W. M. M. H. Veugelers (Supervisor) & A. C. Suransky (Supervisor) |
|---|