Abstract
Het neoliberalisme domineert sinds de jaren 80 niet alleen de economieën in de EU maar ook de verzorgingsstaten. In Nederland heeft dit geleid tot een zorgsysteem waar burgers als zelfredzame consument moeten opereren. Daarnaast geeft de overheid met de introductie van de participatiesamenleving een duidelijk signaal af: van burgers wordt veracht dat ze verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leven en dat van hun omgeving.Door vergrijzing, tekort aan zorgprofessionals en stijgende zorgkosten blijft de behoefte aan mantelzorgers groeien in Nederland. Het aantal mantelzorgers dat zorgt voor iemand met dementie zal de aankomende 20 jaar verdubbelen. Deze groep mantelzorgers zijn vaak zwaarder belast en besteden meer tijd aan zorgtaken dan andere mantelzorgers. Door de maatschappelijke ontwikkelingen en het toenemend aantal mensen met dementie in de samenleving zal deze groep mantelzorgers ook in de toekomst steeds belangrijker worden.
Dit onderzoek richt zich op de verhalen van mantelzorgers die langdurig voor hun partner met dementie zorgen. Uit onderzoek blijkt dat deze mantelzorgers vaak hun eigen leven en behoeftes negeren, door sommige auteurs geduid als zelfopoffering. In de West-Europese context krijgt zelfopoffering een negatieve connotatie en lijkt dit niet te passen binnen opvattingen van goede zorg. Door in gesprek te gaan met de mantelzorgers wordt de onderzoeksvraag onderzocht: Wat is de geleefde ervaring van mantelzorgers die langdurig zorg dragen voor hun partner met dementie in relatie tot hedendaagse opvattingen over goede zorg en zelfopoffering?
De interviews onthullen twee spanningen. Ten eerste een spanning tussen de opvattingen van goede zorg vanuit de omgeving en de opvattingen van goede zorg van de mantelzorgers zelf. De directe omgeving van de mantelzorgers legt meer de focus op het individuele welzijn van de mantelzorgers, terwijl de mantelzorgers zich zelf meer richten op het relationele welzijn van de relatie met hun partner. De behoeftes van de mantelzorgers en hun partners zijn verweven als een vlecht. Daarmee onthullen de interviews de tweede spanning: de mantelzorgers herkennen zich namelijk niet in het concept zelfopoffering. In hun geleefde ervaringen beschrijven zij het zorgen, wat soms heel zwaar is, liever als liefde, trouw, belofte of plicht. Aan het concept zelfopoffering hebben zij eigenlijk geen boodschap, dit concept sluit niet aan bij hun geleefde ervaring.
Ten slotte geeft deze scriptie aanbevelingen voor vervolgonderzoek. Dit zou zich kunnen richten op een grotere en meer diverse steekproef, zodat meer verhalen verteld kunnen worden met verschillende culturele en levensbeschouwelijk achtergronden. Daarnaast zou vervolgonderzoek zich kunnen richten op meer praktische aanbevelingen door de vraag te stellen: waar heeft deze groep mantelzorgers behoefte aan vanuit hun omgeving en de overheid?
| Date of Award | 10 Jul 2024 |
|---|---|
| Original language | Dutch |
| Supervisor | Femmianne H. Bredewold (Supervisor) & Pien Bos (Supervisor) |