Voor spek en bonen

: Ervaringen van verlies, rouw en coping van jongvolwassenen met langduring letsel

Abstract

Achtergrond: Jongvolwassenen in welvarende landen vormen een risicogroep voor langdurig letsel. Tachtig procent van de slachtoffers van een ernstig ongeval ervaart vijf jaar na het ongeval nog beperkingen. Deze beperkingen hebben een aanzienlijke negatieve invloed op het dagelijks functioneren. Jongvolwassenen kunnen verlies en rouw ervaren als gevolg van het letsel. Hoe jongvolwassenen hiermee omgaan (coping) heeft invloed op het fysieke en mentale herstel. Ondanks het feit dat jongvolwassenen de grootste bevolkingsgroep zijn die getroffen wordt door letsel en de mentale impact ervan, is er weinig bekend over de ervaringen bij langdurig letsel en de omgang hiermee vanuit het perspectief van jongvolwassenen. Het huidige onderzoek is daarom gericht op het beschrijven van ervaringen van verlies, rouw en coping van jongvolwassenen met langdurig letsel.
Methoden: Semigestructureerde interviews zijn gehouden met tien jongvolwassenen met langdurig letsel. Daarnaast is en gebruikgemaakt van photovoice, om hun ervaringen met verlies, rouw en coping in beeld te brengen. De interviews en de foto’s zijn geanalyseerd middels een inductieve benadering, waarbij de thema’s van de foto’s zijn geturfd en deze thema’s zijn samengevoegd tot overkoepelende thema’s.
Resultaten: Alle deelnemende jongvolwassenen met langdurig letsel ervaren verlies. De meest genoemde verliezen, die door alle respondenten worden ervaren, zijn het verlies van fysieke gezondheid en mogelijkheden en daarmee het verlies van de mogelijkheid om deel te nemen aan sociale activiteiten, het verlies van sport en het verlies van onbezonnenheid. Andere breed gedeelde verliezen zijn verlies op gebied van de toekomst, identiteit, zelfvertrouwen, sociaal contact, mentale gezondheid, levenslust en de liefdesrelatie. Zeven respondenten ervaren rouw over de geleden verliezen. De belangrijkste bronnen van rouw zijn het verlies van mogelijkheden, verlies van onbezonnenheid, verlies van identiteit en verlies van sociaal contact. De resultaten over coping zijn als volgt. Het verschilt per respondent hoe zwaar zij tillen aan bepaalde verliezen en hoe ze ermee omgaan. Hierin speelt mee hoe groot de impact is die het letsel heeft op hoeveel de respondenten nog kunnen. De meeste jongvolwassenen zijn in staat om sociale steun te zoeken, te relativeren en naar nieuwe mogelijkheden te zoeken. Er zijn ook enkele negatieve copingreacties, zoals doorgaan ten koste van de eigen gezondheid, gebruikmaken van verdovende middelen en piekeren. Alle respondenten ervaren negatieve emoties zoals verdriet, angst of frustratie, maar de frequentie en intensiteit hiervan verschilt per respondent. Acceptatie wordt ervaren door zes respondenten. Wat bijdraagt aan acceptatie is het verstrijken van de tijd, relativeren, een behulpzaam en ondersteunend netwerk, duidelijkheid en therapie of het actief zelf verwerken van het verlies (bijvoorbeeld middels een creatief project).
Conclusie: De titel van het huidige onderzoek is “voor spek en bonen”, omdat de essentie van de ervaring van jongvolwassenen met langdurig letsel is dat zij niet meer volledig kunnen deelnemen. Dit deelnemen heeft betrekking op bijvoorbeeld sociale activiteiten en sport en breder op het gevoel het hele leven minder te kunnen beleven dan jongvolwassenen die geen letsel hebben. Zolang het letsel het niet toelaat om volledig te kunnen deelnemen, zal dit verlies een blijvend verlies zijn: een levend verlies. Jongvolwassenen hanteren verschillende copingreacties om om te gaan met het letsel en de consequenties ervan. Bepaalde factoren blijken behulpzaam voor jongvolwassenen met langdurig letsel om zich aan te passen aan de nieuwe omstandigheden, ofwel aan hun nieuwe leven. Een ondersteunend netwerk blijkt zeer effectief. Hierom is er een veelbelovende rol weggelegd voor vrienden en partners van jongvolwassenen met langdurig letsel: als dierbaren hen actief betrekken bij activiteiten die ook voor hen toegankelijk en plezierig zijn, kunnen jongvolwassenen met langdurig letsel het verlies even vergeten en even het gevoel hebben volledig mee te kunnen doen. Daarnaast is het van belang dat er vervolgonderzoek plaatsvindt om een beter begrip te krijgen van hoe rouw wordt ervaren door jongvolwassenen met langdurig letsel, wat zij ervaren als een zinvol leven en in hoeverre de hedendaagse westerse samenleving een zinvol leven voor deze doelgroep mogelijk maakt.

Date of Award	9 Jul 2024
Original language	Dutch
Supervisor	J. M. (Mienke) van der Brug (Supervisor) & Wander van der Vaart (Supervisor)