Abstract
In de hyperdiversie thuiszorgpraktijk stappen verpleegkundigen de persoonlijke ruimte in van de zorgvrager, waar verschillen duidelijk zichtbaar worden. Hierbij kan vreemdheid ervaren worden, welke problematisch wordt als er onvoldoende op gereflecteerd wordt. Vreemdheid is het ervaren van de andersheid met de ander. Hoe deze vreemdheid in de persoonlijke thuiszorgsituatie door verpleegkundigen ervaren wordt, is met dit zorgethisch fenomenologisch onderzoek onderzocht wat een passend kader biedt om de geleefde ervaring van vreemdheid te onderzoeken.Het zorgethische onderzoeksveld kenmerkt zich door de dialectische verbinding tussen theorie en empirie. Dit onderzoek is dan ook tweeledig. Het theoretische deel is een conceptuele beschrijving van vreemdheid, relationaliteit en lichamelijkheid. Het empirische deel omvat een onderzoek door middel van vijf semigestructureerde interviews met verpleegkundigen werkzaam in de thuiszorg.
De interviews zijn aan de hand van de interpretatief-fenomenologische methode geanalyseerd. Hieruit kwamen drie hoofdthema’s naar voren: ‘Het is persoonsafhankelijk hoe de situatie ervaren wordt’, ‘De vreemdheidservaring is als een heftige regenbui, waarna de zon doorbreekt’ en ‘Je hebt met zoveel partijen van doen’.
De vreemdheidservaring van verpleegkundigen is in essentie relationeel en wordt gevormd door het eigenaardige van de ander en zichzelf. Eigen normen en waarden, overtuigingen, ervaringen en grenzen hebben een rol in vreemdheid. In de relationele vreemdheid kan men eigen grenzen gebruiken als productieve ruimte waarin men in verbinding kan treden met elkaar. Een vreemdheidservaring begint met een prereflexief respons waarbij verwarring ervaren wordt. Ook ontstaat er nieuwsgierigheid naar de ander, maar is het van belang de nieuwsgierigheid naar zichzelf niet te verliezen. Belangrijk is om in de vreemdheidservaring een openhartige houding aan te nemen, elementen van kwartiermaken toe te passen. Elkaar begrijpen en ruimte voor vreemdheid wordt als licht en prettig ervaren. Vreemdheid in de thuiszorg wordt niet alleen met de zorgvrager ervaren, maar met de zorgvrager en zijn complexe web van relaties. Dit zorgt voor een complexe en gelaagde opvatting van vreemdheid.
In goede zorg bij vreemdheid is aandacht voor het prereflexieve respons en voor de relationaliteit die vreemdheid kenmerkt. De verpleegkundigen dienen verantwoordelijkheid te nemen voor wat zij ervaren en een openhartige houding aan te nemen om de vreemdheid te ontdekken. Zo kan de verpleegkundige verbinden met de ander en ontstaat er vertrouwen.
| Date of Award | 23 Aug 2023 |
|---|---|
| Original language | Dutch |
| Supervisor | Pieter Dronkers (Supervisor) & Gustaaf F. Bos (Supervisor) |