Abstract
In het huidige zorglandschap dreigt de verpleegkundige zichzelf op mentaal vlak steeds meer uit het oog te verliezen ten gevolge van een hoge werkdruk, regellast en een stijgend verzuim. Hierdoor komen zowel de verpleegkundigen als de gezondheidssector in een lastig parket. Dit zorgethische onderzoek heeft beoogd nieuw licht te werpen op het levendige debat over de verhouding tussen zelfzorg en zorgzaamheid die zowel in de zorgethiek als in de maatschappij bestaat, door inzichtelijk te maken hoe verpleegkundigen mentale zelfzorg op de werkvloer ervaren en door vervolgens aanbevelingen te formuleren ter bevordering van mentale zelfzorg onder verpleegkundigen. De hoofdvraag luidt als volgt: hoe ervaren verpleegkundigen mentale zelfzorg op de werkvloer en welke aanbevelingen kunnen gedaan worden voor de zorgpraktijk op grond van de zorgethische reflectie daarop?De geleefde ervaring van de verpleegkundigen omtrent mentale zelfzorg start met een ‘transformatie naar een nieuw ideaal’. In dit vormingsproces spelen de thema’s ‘in de verwachting gevangen’, ‘manoeuvreren tussen wens en werkelijkheid’, ‘gedragen door verbinding’, ‘tot hier en niet verder’ en ‘in het oog van de storm is het stil’ een cruciale rol. Gezamenlijk tonen zij aan dat de verandering naar een leefwereld waarin de verpleegkundigen op mentaal vlak beter voor zichzelf leren zorgen een grillig, dynamisch, conflicterend, tegenstrijdig en kwetsbaar proces is, vanwege de onlosmakelijke verbondenheid met de mensen en de wereld om hen heen.
Een zorgethische reflectie op deze geleefde ervaring laat een aantal dingen zien. Ten eerste dat de verpleegkundigen zich bevinden in een grijs gebied bij het afwegen van de behoeften van zichzelf en de ander. Ten tweede dat de aard van de zorgrelatie en de eigen verwachtingen invloed hebben op het vragen en accepteren van hulp. Ten derde dat het lichaam een belangrijke morele bron van kennis kan zijn bij het (h)erkennen van de eigen behoeften. Ten vierde dat het negeren van de eigen behoeften voor de verpleegkundige voelt als zelfopoffering wanneer waardering voor haar inzet ontbreekt. Tot slot dat de verpleegkundigen het risico lopen steeds verder van zichzelf verwijderd te raken door het huidige werkklimaat. Onder andere het belang van aandacht voor de eigen verwachtingen, het kunnen nemen van verantwoordelijk, het verwezenlijken van een rustmoment en gezamenlijke reflectie wordt benadrukt bij het bevorderen van mentale zelfzorg onder verpleegkundigen.
| Date of Award | 25 Nov 2022 |
|---|---|
| Original language | Dutch |
| Supervisor | Carlo J. W. Leget (Supervisor) & A. A. M. (Inge) van Nistelrooij (Supervisor) |