Herstelrecht is een alternatieve aanpak binnen het strafrecht waar slachtoffer en
dader na een misdrijf in een bijeenkomst bij elkaar worden gebracht om het gebeurde
te bespreken en waar mogelijk te herstellen.
Binnen het herstelrecht is de community een belangrijk aspect, de community biedt
steun en brengt de 'reintegrative shaming' op gang. Daarnaast is de community als
secundair slachtoffer tevens een 'stakeholder' in het proces en wordt het herstelrecht
als een aanpak gezien die deze communities tevens kan versterken.
In het Nederlandstalige herstelrecht echter lijkt deze community nauwelijks aanwezig.
Verschillende culturele verschillen liggen hieraan ten grondslag. Zo komt het
herstelrecht voor uit de 'common law' traditie waar de Nederlandstalige landen een 'cil
law' traditie kennen. 'Common law' wordt vooral in Angelsaksische landen toegepast
en in deze rechtsvorm speelt de community van oudsher een belangrijke rol. In de
'civil law' landen, waaronder Nederland en België, is er geen enkele rol voor de
community weggelegd.
Deze beiden rechtssystemen verschillen ook qua deelname van leken in het
rechtsproces. Kent het 'common law' systeem leken-vertegenwoordiging op alle
niveaus, in 'civil law' landen is er nauwelijks een rol voor leken weggelegd en ligt de
nadruk op het professionele karakter van het rechtssysteem.
Dat het herstelrecht nauwelijks een zichtbare rol in het Nederlandstalige herstelrecht
speelt is dan ook geen verrassing, noch vormt het een bedreiging voor de
mogelijkheden van het Nederlandstalige herstelrecht, integendeel. Uit een nadere
beschouwing van de praktijk in Angelsaksische landen blijkt dat de geografische
community, ondanks alle beloftes, slechts een summiere rol in het herstelrecht speelt.
Binnen het herstelrecht is het niet zozeer de geografische maar juist de intieme en
persoonlijke microcommunity van naasten en vrienden die een essentiële rol speelt.
De geografische community wordt tijdens een herstelrechtbijeenkomst enkel middels
de vrijwillige coördinator vertegenwoordigd. Daar het Nederlandstalige herstelrecht
enkel met professionele coördinatoren werkt wordt de geografische community hier
niet vertegenwoordigd. De nadruk ligt op de microcommunity welke als beste de
benodigde steun en beschaming biedt.
De geografische community dient niet als een 'stakeholder' in het proces te worden
gezien, dit neemt namelijk wederom het conflict weg van de direct geraakten: het
slachtoffer en de dader. Daarnaast is het versterkende effect van het herstelrecht op
de geografische community niet wetenschappelijk aangetoond, deze versterkende
effecten spelen vooral op het niveau van de microcommunity. De belangen van de
geografische community kunnen dan ook het beste middels zogenaamde 'community
justice' initiatieven worden behartigd.
Binnen het herstelrecht is het de microcommunity welke een essentiële rol speelt, het
Nederlandstalige herstelrecht is hier geen uitzondering op. Binnen het
Nederlandstalige herstelrecht wordt deze microcommunity wel anders benoemd maar
de achterliggende principes en de uitkomsten zijn gelijk aan het Angelsaksische
herstelrecht.
| Datum prijs | 1 jan. 2008 |
|---|
| Originele taal | American English |
|---|
| Begeleider | J. H. M. Mooren (Supervisor) & L. ten Kate (Supervisor) |
|---|