Kwetsbaarheid en kwetsbaar burgerschap in de Franse zorgethiek. A la recherche de la voix vulnérable

  • Marieke Potma

Scriptie/Masterproef: Master's Thesis: Care Ethics

Samenvatting

Deze thesis verkent middels literatuuronderzoek hoe kwetsbaarheid (en kwetsbare autonomie), (kwetsbaar) burgerschap en uitsluiting in de Franse context zorgethisch doordacht worden. Franse zorgethici gaan te rade bij de (politieke) filosofie, de sociologie en de (sociale) psychologie. Ze wenden zich tot onderzoek uit die disciplines om 1) de juiste kritische bandbreedte van kwetsbaarheid voor de zorgethiek te bereflecteren, 2) kwetsbaarheid uit het risico-discours van sociologie en neoliberaal denken te bevrijden en 3) kwetsbaarheid te gebruiken als lens om autonomie, veerkracht en bescherming of overheersing zorgethisch mee te denken. Sociale kwetsbaarheid uit de sociologie wordt zorgethisch om gedacht tot sociaal geproduceerde kwetsbaarheid. In een grammatica van kwetsbaarheid (Laugier 2011) worden de mogelijkheden en moeilijkheden van kwetsbaarheid onderzocht. Te nauw gedefinieerd categoriseert kwetsbaarheid groepen of personen. Te breed gedefinieerd verliest kwetsbaarheid aan betekenis: ze wordt dan onkritisch door een verlangen om alles te willen beschermen. Kwetsbaarheid brengt een radicale verandering in de waarneming en analyse van sociale relaties tot stand. De Franse zorgethici kijken via kwetsbaarheid naar het alledaagse. Via de notie kwetsbaarheid kun je de vraag ‘Wie is deze persoon, in wat voor wereld leeft hij en in wat voor wereld vindt ons gesprek eigenlijk plaats?’ zorgethisch onderzoeken door het alledaagse mee te laten vibreren. Marin (2013) pleit voor meerdere kwetsbaarheden, om epistemologisch kritische ruimte te maken voor de zorgethiek, zoals ook de grammatica doet. Door autonomie ook in de kritische spons van kwetsbaarheid te zuigen maakt de zorgethiek zichzelf weerbaarder qua denkruimte. Gelijkheid (gelijkheid van stemmen, inclusieve gelijkheid), vrijheid (relationele, gesitueerde vrijheid) en broederschap (solidariteit en verbondenheid) worden via de koppeling van kwetsbaarheid en burgerschap zorgethisch doordacht. Alleen een politiek met een gelijkheid van stemmen, geruggesteund door een sociale niet paternalistische staat, kan vorm geven aan een democratische politieke zorgethiek. (Brugère in Garrau en Le Goff 2010) Gelijkheid wordt hiermee dus gelijkheid van stemmen, want gelijkheid an Sich sluit altijd sommigen uit, door anderen in te sluiten. (Le Blanc 2011) Mijn conclusie is dat kwetsbaarheid geen eigen logica heeft en in het verlengde van een ‘ethiek zonder ontologie’ baat heeft bij een kritische sponsigheid. (Thomas 2008, Garrau 2013) Als zorg de zorg voor het behouden en repareren van onze wereld is, is kwetsbaarheid een waardevolle notie om de grenzen van zorg en burgerschap mee te bevragen.
Datum prijs1 jan. 2016
Originele taalAmerican English
BegeleiderC. J. W. Leget (Supervisor) & F. J. H. Vosman (Supervisor)

Citeer dit

'