Samenvatting
In de huidige participatiesamenleving wordt mantelzorg ingezet als ‘middel’ voor bezuinigingen in de zorg, en wordt daarmee door de overheid gezien als utilitair. Tegelijkertijd is zorgen ‘emotiewerk’, dat intenser wordt wanneer de relatie intensiever is. Ruim een derde van de mantelzorgers zorgt voor hun partner. De partnerrelatie is door zijn intensiteit een unieke onder de mantelzorgrelaties. Toch wordt in het huidige beleid de partnerrelatie en de ervaren emoties nog niet betrokken. In dit onderzoek is daarom onderzocht welke emoties deel uitmaken van de mantelzorgrelatie tussen partners en welke ervaringen samenhangen met deze emoties en mantelzorgrelatie. Hiervoor is de fenomenologische onderzoeksmethode toegepast, wat wil zeggen dat de essentie van de ervaringen van de mantelzorgers centraal staan. Door middel van zes semigestructureerde interviews zijn de ervaringen in kaart gebracht, waarna aan de hand van de IPA-methode de data-analayse is uitgevoerd.Uit de empirische bevindingen van dit onderzoek blijkt dat dat de basis van de mantelzorgrelatie binnen de partnerrelatie in de beloofde trouw en het aangaan van een partnerschap voor het leven. Hierdoor wordt de mantelzorgrol ervaren als ‘vanzelfsprekend’. Verantwoordelijkheid, plicht en afhankelijkheid zijn elementen die de mantelzorgrol omschrijven en voortkomen uit het voorafgaande partnerschap. Voor de relatie betekent mantelzorg voornamelijk verlies. Partnerschap, intimiteit, toekomstperspectief en eigen ruimte worden ervaren als iets dat zij binnen hun relatie moeten inleveren. Soms verandert de partnerrelatie volledig in een mantelzorgrelatie. Emoties die samenhangen met mantelzorgen zijn verdriet, angst, schuld, teleurstelling, boosheid en eenzaamheid. Deze emoties hangen samen met de acceptatie van het nieuwe elemement van zorg in de relatie, confrontatie met ziekte of zorg, machteloosheid, onmisbaarheid, onzekerheid, verantwoordelijkheid, verlies en onbegrip.
Wanneer door een zorgethische lens wordt gekeken naar de empirische bevingingen wordt helder dat de ervaren verantwoordelijkheid voor de partner die voortkomt uit de beloofde trouw betrekking heeft op het volledige welzijn van de partner, in plaats van alleen de zorgbehoeften zoals deze in geval van mantelzorg vaak worden beschreven. Ook de zorgplicht en de daarmee samenhangende vanzelfsprekendheid ervaren partners meer als iets dat bij een partnerrelatie en levenslange trouw hoort, dan dat het een verplichting is vanuit beleid. Daarnaast hebben de ervaren emoties een impact op de relatie tussen de zorggever en de zorgontvanger, en daarmee op de identiteit van de mantelzorger. Door de verandering van de partnerelatie kan de fundering van de mantelzorg een partnerrelatie zijn zoals deze in het verleden bestond. Emoties kunnen zorg motiveren en in de weg staan. Omdat deze zich grotendeels in de privésfeer afspelen, is er een grens tussen de privéomgeving en de omgeving daarbuiten. Daarbij wordt het lijden van de mantelzorger overgeslagen of vergeten, terwijl deze wel wordt ervaren.
| Datum prijs | 22 aug. 2022 |
|---|---|
| Originele taal | Dutch |
| Begeleider | Gustaaf F. Bos (Supervisor) & Alistair R. Niemeijer (Supervisor) |