Samenvatting
Het onderwijs heeft de zorgplicht voor het realiseren van een inclusief onderwijsaanbod en het voorkomen van uitsluiting. Landelijke wetgeving schrijft vanuit inclusieperspectief voor dat mensen met disability niet worden uitgesloten in de maatschappij. Het blijkt dat mensen op grond van afwijkend lichamelijk-, mentaal- of leervermogen worden gemarginaliseerd waardoor onderliggende behoeften die daaruit voortkomen ongezien blijven. Hierdoor ontbreekt afstemming en zorg voor hen en blijven barrières die uitsluiting bevorderen voortbestaan. Bovendien blijkt dat juist diegenen die al worden gemarginaliseerd en extra kwetsbaar zijn, vaak belast worden met zorgtaken waar andere mensen zich daarvan ‘vrijkopen’ om hun hart te volgen.Binnen dit onderzoek ligt enerzijds de focus op de ervaringen van mbo studenten Verzorging met de wijze waarop zij zich ‘erbij horen’ voelen en anderzijds op wat dit betekent voor pedagogisch goed handelen. Ik gebruik hierbij een zorgethisch en disability studies perspectief. Binnen de maatschappij blijkt dat de stem van deze studenten, belast met het werk van behoeftige mensen, vaak ongehoord blijft, terwijl zij het werk doen dat veel mensen graag aan zich voorbij laten gaan. In het kader van de opdracht tot onderwijsinclusie en vanuit mijn persoonlijke gedrevenheid werd de volgende hoofdvraag geformuleerd: ”Wat is de geleefde ervaring van mbo-studenten Verzorging met ‘erbij horen’ en wat kunnen deze inzichten betekenen voor goede pedagogische onderwijszorg binnen het mbo?”
Dit onderzoek kwam tot stand door actieve participatie van studenten in dit onderzoek. Zij waren betrokken bij de voorbereiding van het onderzoek, onderlinge actieve deelname in focusgroepen en tussentijdse gesprekken over de onderzoeksuitkomsten. Daarbij is getracht recht te doen aan het hoofddoel van dit onderzoek om geen uitkomsten óver studenten te formuleren, maar mét studenten zelf. Dit onderzoek gericht op ‘erbij horen’ is gebaseerd op een literatuurverkenning, empirisch fenomenologisch onderzoek en een zorgethische analyse.
Dit onderzoek toont aan dat miskenning en uitsluiting die kan ontstaan door toedoen van anderen, door studenten zelf of door deconstructief beleid het gevoel van ‘erbij horen’ in gevaar brengt. Om dit te voorkomen is goede pedagogische onderwijszorg nodig die menselijke kwetsbaarheid erkent en afstemt op de behoeften van álle studenten. Dat vraagt van onderwijsprofessionals permanente urgentie uit oogpunt van verantwoordelijkheid. Het blijkt noodzakelijk om sociale rollen van studenten, die onder druk staan door zowel interne als externe belemmerende factoren, te versterken door performatieve oefening in verantwoordelijkheid en erkenning en het actief aanleren van vaardigheden die bijdragen aan het leren omgaan met verschillen ter voorkoming van uitsluiting. Daarnaast blijkt het van essentieel belang voor ‘erbij horen’ dat schoolbeleid en onderwijsontwerp samen met studenten dynamisch wordt doordacht zodanig dat iedereen kan aansluiten en niemand in de marge belandt.
| Datum prijs | 28 jun. 2022 |
|---|---|
| Originele taal | Dutch |
| Begeleider | Alistair R. Niemeijer (Supervisor) & Alice P. Schippers (Supervisor) |