Samenvatting
Binnen rouwtheorieën bestaat er toenemende interesse voor onderzoek naar betekenisgeving bij rouw. Betekenisgeving wordt gezien als een manier om een verlieservaring te integreren binnen de eigen betekeniswereld. In dit sociaal-constructivistische onderzoek wordt gebruik gemaakt van het proces van betekenisgeving aan de hand van de visies op ‘het goede’ volgens Taylor om dit proces bij volwassenwezen te onderzoeken. Ouderverlies bij volwassenwezen kent weinig belangstelling binnen de wetenschap en de maatschappij. Op volwassen leeftijd je ouders verliezen wordt gezien als een normatieve gebeurtenis waarbij de ervaring hiervan onderbelicht blijft. Problemen bij betekenisgeving na ouderverlies kunnen echter leiden tot gevoelens van zinloosheid en het risico op rouwstoornissen vergroten. Inzicht in de veranderingen in visies op ‘het goede’ bij volwassenwezen draagt bij aan de wetenschappelijke literatuur en kan hulpverleners die met volwassenwezen te maken krijgen handvatten bieden in hun begeleiding.Om de veranderde visies op het goede te onderzoeken is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: Hoe veranderden de visies op ‘het goede’ na het wees worden bij Nederlandssprekende volwassenen? Om deze vraag te beantwoorden zijn tien diepte-interviews afgenomen bij volwassenwezen waarin de veranderingen in hun visies op ‘het goede’ werden uitgevraagd. Door deze interviews aan de hand van codes uiteen te rafelen, te duiden en te verbinden is inzicht gekregen in het proces van heroriëntatie op ‘het goede’ bij volwassenwezen na ouderverlies. Wees worden zorgde ervoor dat de volwassenwezen een verandering ervoeren in hun positie ten opzichte van henzelf, het leven, waarden en verbindingen. Het overlijden van hun ouders had ervoor gezorgd dat hun referentiekaders veranderden waardoor zij zich vanuit een andere positie gingen oriënteren op het leven. Hierdoor veranderden hun visies op ‘het goede’ en werden onder andere zelfstandigheid, eerlijkheid, bewust sterven, genieten van het leven, klaarstaan voor anderen en verbindingen aangaan gezien als van fundamenteel belang in het leven dat de moeite waard is geleefd te worden.
Door de resultaten te verbinden aan literatuur over rouw en ouderverlies bij volwassenen werd inzichtelijk gemaakt dat transities na ouderverlies zoals beschreven in de literatuur veroorzaakt werden door pogingen van volwassenwezen om dichter bij hun visies op ‘het goede’ te komen. Daarnaast kwam naar voren dat wees worden fundamenteel anders ervaren wordt door volwassenen dan het verliezen van één ouder, waardoor het risico op het ontwikkelen van een rouwstoornis groter kan zijn dan verwacht. Verder bleek dat er in de samenleving weinig ruimte gevoeld wordt om te delen over rouw na wees te worden, wat een gevoel van leegte en er alleen voor te staan veroorzaakt. Tot slot benadrukt dit onderzoek het belang van ondersteuning bij heroriëntatie op de visies op ‘het goede’ bij volwassenwezen, omdat dit proces grote persoonlijke, sociale en existentiële gevolgen kan hebben voor het leven van de wees.
| Datum prijs | 15 jul. 2022 |
|---|---|
| Originele taal | Dutch |
| Begeleider | Annelieke Damen (Supervisor) & Joanna Wojtkowiak (Supervisor) |