Zingevingsvraagstukken in het sociaal domein

  • Merel Holman

Scriptie/Masterproef: Master's Thesis: Humanistic Studies

Samenvatting

In deze scriptie is het doel om middels kwalitatief onderzoek (interviews) meer inzicht te krijgen in de opvattingen van sociaal werkers over zingeving, welke zingevingsvraagstukken de sociaal werkers tegenkomen in hun werk en hoe zij hiermee omgaan. Het is nodig om onderzoek te doen naar zingeving in het sociaal domein, omdat er veel kennis ontbreekt op dit moment over hoe sociaal werkers met zingevingsvragen van hun cliënten omgaan en hoe zij hiernaar kijken. Het verkrijgen van deze kennis, kan uiteindelijk bijdragen aan het welzijn van de cliënten die hulpverlening krijgen van de sociaal werkers. Als de sociaal werkers weten hoe zij zingevingsvraagstukken herkennen bij hun cliënten en hoe zij hiermee om kunnen gaan, kunnen zij op een passende manier inspelen op de behoeftes van de cliënten en zo hun welzijn vergroten. De onderzoeksvraag die in deze scriptie centraal staat, is: Welke zingevingsvraagstukken zien sociaal werkers bij hun cliënten en hoe reageren de sociaal werkers op deze vraagstukken?
Uit de resultaten blijkt dat de opvatting van sociaal werkers over zingeving overeenkomt met wat in de literatuur wordt verstaan onder zingeving, sommige sociaal werkers veronderstellen dat er eerst aan basisbehoeften moet worden voldaan, voordat er ruimte is voor zingeving. Vanuit de literatuur zijn hier verschillende theorieën over.
De zingevingsvraagstukken die sociaal werkers tegenkomen zijn vooral eenzaamheid (gebrek aan verbondenheid) en hierdoor wordt soms ook een gebrek aan doelgerichtheid ervaren. Een enkele keer worden ook financiële of verslavingsproblemen genoemd als zijnde zingevingsvragen. Dit roept een vermoeden op dat het niet altijd helder is wat zingevingsvragen zijn voor sociaal werkers en dat de onderliggende zingevingsvraag, ‘de vraag achter de vraag’ niet altijd wordt herkend.
In de gesprekken die sociaal werkers voeren, worden thema’s besproken op een manier die zou kunnen bijdragen aan zingeving (levensloop bij langsgaan, empoweren, stimuleren van zelfonderzoek, iemand op een andere manier laten kijken naar zichzelf etc.). Sociaal werkers zoeken ook vaak naar praktische oplossingen, zoals een daginvulling. Dit zal gedeeltelijk te maken hebben met de opdracht, sommige sociaal werkers geven aan dat hun opdracht ‘niet verder gaat’ en een individueel gesprek ‘niet onder hun opdracht’ valt. De vraag is of een dag-invulling voldoet aan de zinbehoeften van de cliënten.
Er wordt aanbevolen om in vervolgonderzoek te kijken naar de behoefte in nascholing van sociaal werkers en of het nodig is om eerst aan basisvoorwaarden te voldoen, voordat er naar zingeving kan worden gekeken. Daarnaast wordt het relevant geacht om te kijken of sociaal werkers soms door hun oplossingsgerichte instelling aan existentiële zingevingsvraagstukken voorbij gaan. Als zij zingevingsvraagstukken herkennen en hiermee om weten te gaan, kan dit bijdragen aan het welzijn van cliënten, omdat verondersteld wordt dat dit een fundamentele behoefte is van de mens.
Datum prijs16 aug. 2023
Originele taalDutch
BegeleiderFemmianne H. Bredewold (Supervisor) & Renske Kruizinga (Supervisor)

Citeer dit

'